Παρασκευή 22 Μαΐου 2009

ΜΑΘΗΜΑ 42ο : ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ

Με τον όρο Μεσοπόλεμος αναφερόμαστε στη χρονική περίοδο μεταξύ Πρώτου και Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, (1918 - 1939). Την περίοδο αυτη συγλόνισε η οικονομική κριση του 1929. Μετά τον Μεσοπόλεμο ακολούθησε ο Β΄Παγκόσμιος Πόλεμος.

Κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου κυρίαρχο πρόβλημα για την Ευρώπη και τον κόσμο ήταν η διασφάλιση της ειρήνης.

αφίσα της γερμανικής φασιστικής νεολαίας


Σε πολλές χώρες είχαν ανέβει φασιστικά ή δικτατορικά καθεστώτα, όπως οι Ναζί στη Γερμανία και ο Μουσολίνι στην Ιταλία. Στη Γερμανία παρατηρούμε αυτήν την περίοδο την άνοδο του Χίτλερ, ως αποτέλεσμα της ήττας των Γερμανών στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και των σκληρών όρων που τους έθεσαν οι Σύμμαχοι (οικονομικοί, πολιτικοί κ.λ.π.).

αφίσα της ιταλικής φασιστικής νεολαίας

Ο ελληνικός μεσοπόλεμος  µεταξύ του 1923 και του 1940, µεταξύ δηλαδή της Mικρασιατικής Καταστροφής και της εισόδου της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο πόλεμο.

H ήττα των ελληνικών δυνάµεων στη Μικρά Ασία σηµατοδοτεί τη λήξη µίας δεκαετίας συνεχών πολέµων, αλλά και τη συρρίκνωση της Mεγάλης Iδέας µετά από έναν αιώνα σχεδόν εδαφικών επεκτάσεων και μεταβολών εξαιτίας των αλλεπάλληλων ενσωµατώσεων πληθυσμών.

Πρόκειται πιθανώς για την πλέον ταραγµένη, γεµάτη αντιφάσεις και περίοδο, αλλά αποτελεί κλειδί για τη βαθύτερη κατανόηση και διαµόρφωση της σύγχρονης νεοελληνικής κοινωνίας.

συλλαλητήριο του 1927

Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες, παρά την αρχικά εχθρική αντιμετώπισή τους από τους ντόπιους Έλληνες, αφομοιώνονται σιγά σιγά από την ελληνική κοινωνία, χάρη στην τιμιότητα και την εργατικότητά τους. Με την τεχνογνωσία που έχουν σε διάφορους τομείς (οι Έλληνες της Μικρασίας ήταν πολύ προοδευμένοι σε σχέση με τους Έλληνες της Ελλάδας), με το εμπορικό τους δαιμόνιο και την εργατικότητά τους, βοηθούν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και πολλών άγονων περιοχών της Ελλάδας. Περιοχές όπως η Νίκαια, Νέα Σμύρνη και όσες περιοχές έχουν μπροστά το νέα δηλώνουν προσφυγικές περιοχές.

Ο πολιτικός που κατεξοχήν συνέδεσε το όνοµά του µε την εγκαθίδρυση της δηµοκρατίας σε αυτή την περίοδο είναι ο Aλέξανδρος Παπαναστασίου. Είναι δε τόσο χαρακτηριστική η πολιτική αστάθεια ώστε η τελευταία κυβέρνηση του Eλευθέριου Bενιζέλου (1928-32) υπήρξε η µοναδική που εξάντλησε την τετράχρονη κοινοβουλευτική της θητεία. Μετά τη λήξη της θητείας της η αστάθεια και οι συγκρούσεις έγιναν εντονότερες.

Αλέξανδρος Παπαναστασίου

Oι ενέργειες των επόμενων χρόνων ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν η απόπειρα δολοφονίας κατά του Bενιζέλου και τα συνεχή πραξικοπήµατα βενιζελικών στρατιωτικών του 1933 και του 1935), οδήγησαν τον Nοέµβριο του 1935 στην κατάλυση του πολιτεύματος της Aβασίλευτης ∆ηµοκρατίας και ο Γεώργιος B΄ επανήλθε στο θρόνο, µε πραξικοπηµατικές ενέργειες οµάδας αξιωµατικών επικεφαλής των οποίων ήταν ο Γεώργιος Κονδύλης.

Οι συγκυρίες του 1936 όπως ο θάνατος Bενιζέλου και η έλλειψη μιας νέας ηγετικής προσωπικότητας, καθώς και η συνολική αδράνεια του πολιτικού κόσµου έδωσαν τη δυνατότητα στον βασιλικό ευνοούµενο Iωάννη Mεταξά να αυτοανακηρυχθεί «κυβερνήτης» της Ελλάδας με την πρόφαση του κινδύνου, κοινωνικών ανατροπών. Tην αρχική αναστολή των πολιτικών ελευθεριών, ακολούθησαν ποικίλες διώξεις προς αυτούς που θεωρήθηκαν ιδεολογικά και πολιτικά αντίπαλοι στη νέα τάξη πραγµάτων, ουσιαστικά δηλαδή προς τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

πολιτικοί εξόριστοι

Tα παραπάνω, συνοδευόµενα από αντιγραφές των φαινοµένων της Iταλίας και της Γερµανίας, έδωσαν στο μεταξικό καθεστώς το στίγµα του ολοκληρωτισμού.

H ελληνοϊταλική σύρραξη του 1940 και οι οδυνηρές συνέπειές της διέκοψαν τη συνέχεια της δικτατορίας, παράγοντας νέες παραμέτρους για το καθεστωτικό στην μεταπολεμική Ελλάδα.

Εμείς οι Έλληνες επεισόδιο 6 ο : η Ελλάδα στο Μεσοπόλεμο

ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Αλέξανδρος Παπαναστασίου

Ιωάννης Μεταξάς