ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι γονείς του μικρού Νικόλα αποφασίζουν να τον στείλουν στην κατασκήνωση. Αλλά πριν του το πουν προσπαθούν να τον προετοιμάσουν λέγοντάς του πως είναι μεγάλος και πως πρέπει να φανεί γενναίος. Και ξαφνιάζονται με την αντίδραση του παιδιού τους.
Ερωτήσεις για την κατανόηση του κειμένου
α) Ποια ήταν η αντίδραση του Νικόλα όταν άκουσε ότι θα τον στείλουν στην κατασκήνωση.
β) Ποια η συμπεριφορά των γονιών του Νικόλα στο βραδινό τραπέζι;
Η ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Οι κύριες και οι δευτερεύουσες προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους, για να φτιάχνουν μια ολοκληρωμένη περίοδο ή παράγραφο..
Οι προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους: με παρατακτική σύνταξη, με υποτακτική σύνταξη και με ασύνδετο σχήμα.
Παρατακτική σύνταξη
Δύο προτάσεις, που μπορεί να είναι ανεξάρτητες ή εξαρτημένες, παρατάσσονται, δηλαδή βρίσκονται η μία στην άλλη και συνδέονται μεταξύ τους με παρατακτικούς συνδέσμους.
Παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι:
α) συμπλεκτικοί: και, κι, ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.
β) διαχωριστικοί, ή διαζευκτικοί: ή, είτε.
γ) αντιθετικοί: μα, παρά, αλλά, όμως, ωστόσο, ενώ, αν και, μολονότι, μόνο.
Υποτακτική σύνταξη
Υποτακτική ονομάζεται η σύνταξη στην οποία οι κύριες (ανεξάρτητες) προτάσεις συνδέονται με δευτερεύουσες (εξαρτημένες) προτάσεις, που συμπληρώνουν το περιεχόμενο τους. Η σύνδεση γίνεται με τους υποτακτικούς συνδέσμους.
Υποτακτικοί σύνδεσμοι είναι:
α) αποτελεσματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, που.
β) επεξηγηματικοί: δηλαδή.
γ) ειδικοί: που, πως, ότι
δ) χρονικοί: όταν, σαν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όποτε, όσο που.
ε) αιτιολογικοί: γιατί, επειδή, αφού.
στ) υποθετικοί: αν, σαν, άμα.
ζ) τελικοί: να, για να.
η) διστακτικοί: μη(ν), μήπως.
θ) συγκριτικοί: παρά.
ι) βουλητικοί: να.
ια) αποτελεσματικοί: ώστε, ώστε να, που, που να.
ιβ) εναντιωματικοί: αν και, ενώ, μολονότι, παρ’όλο που.
ιγ) αναφορικές αντωνυμίες και αναφορικά επιρρήματα (με τα οποία εισάγονται οι αναφορικές προτάσεις): που/οποίος,-α,-ο, όσος,-η,-ο, ό,τι, όπου, όπως.
ιδ) ερωτηματικές αντωνυμίες και ερωτηματικά επιρρήματα (με τα οποία εισάγονται οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις): τι/ποιος,-α,-ο, πόσος,-η,-ο, που, πως, πότε
Ασύνδετο σχήμα
Όμοιες προτάσεις μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη χωρίς να συνδέονται με κάτι μόνο με κόμματα.
π.χ. Ο Κώστας ξύπνησε, πλύθηκε, ντύθηκε, πήγε στη δουλειά.
