Οι Σουλιώτες προκειμένου ν΄αποφύγουν τη σκλαβιά και τον εξισλαμισμό κατέφυγαν στα Κασσωπαία βουνά της Ηπείρου, οργανώθηκαν σε μεγάλες οικογένειες, τις φάρες (Τζαβέλα, Μπότσαρη, Κουτσονίκα κ. ά.) και διοικούνταν από ένα συμβούλιο γερόντων.
Αποτελούσαν ισχυρή στρατιωτική δύναμη και ήταν ένα μεγάλο εμπόδιο για τον Αλή πασά των Ιωαννίνων που ήθελε να κυριαρχήσει σε όλη την Ήπειρο. Γι’ αυτό ξέσπασε ανάμεσα τους πόλεμος που κράτησε πολλά χρόνια. Ο Αλή πασάς τους πρότεινε ειρήνη υποσχόμενος να τους αφήσει ελεύθερους με όλη την ιδιοκτησία τους, ακόμη και τα όπλα.
Ο Αλή πασάς όμως δεν τήρησε τη συμφωνία. Όταν οι Σουλιώτισσες κατάλαβαν πως θα έπεφταν στα χέρια του εχθρού, ανέβηκαν με τα παιδιά τους στην κορυφή του Ζαλόγγου. Εκεί αφού τα φίλησαν για τελευταία φορά τα έριξαν στο γκρεμό. Μετά πιάστηκαν σε χορό και τραγουδώντας έπεσαν στο γκρεμό.
το μνημείο των Σουλιωτισσών στο Ζάλογγο
Ο καλόγερος Σαμουήλ με λιγοστούς Σουλιώτες ανατίναξε τη μπαρουταποθήκη στο Κούγκι πλακώνοντας τα χαλάσματα Σουλιώτες αλλά και Τούρκους που πλησίαζαν.
Ο Σαμουήλ στο Κούγκι
το Κούγκι
Στη Μάνη οι κάτοικοί της οργανώθηκαν με βάση την οικογένεια. Έτσι πολλές οικογένειες που συνδέονταν με συγγένεια αποτελούσαν μια πατριά. Πολλές φορές οι πατριές έρχονταν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Αποφάσεις για τις σοβαρές υποθέσεις της κοινότητας έπαιρνε η συνέλευση των πιο ηλικιωμένων.
Οι Μανιάτες έχτιζαν τα σπίτια τους σε θέσεις που τους εξασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής και την άμυνα σε περίπτωση κινδύνου. Στη μέση υψωνόταν συνήθως ο πύργος και γύρω τα σπίτια των συγγενών. Τα τελευταία χρόνια πριν από την επανάσταση διοικητής της Μάνης ήταν ένας καπετάνιος που είχε τον τίτλο του μπέη.
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Ελεύθεροι, ως ένα βαθμό, έζησαν στην Τουρκοκρατία και οι Σφακιανοί. Οι κάτοικοι των Σφακίων ζούσαν ανοργάνωτοι στις απόκρημνες περιοχές τους στα Λευκά Όρη της Κρήτης. Υπήρξαν και αυτοί οι φόβος και ο τρόμος, ιδιαίτερα, των Τούρκων της Κρήτης.
σφακιανός πολεμιστής
